Bir Bilgisayar Faresinin Yaptıkları -1

Bilgisayarlar günlük hayatımızın her alanına girmiştir. Geçmişte lüks olarak görülen bilgisayarlar günümüzde  eğitimden tutun Anadolu’nun en ücra köşesindeki küçük bir esnafın işyerine kadar her yerde ve her alanda kullanılmaktadır. Günümüzde bilgisayar kullanımı, iş yaşamında işlerimizi hızlandırırken çocuklarımızı da oynadıkları oyunlarla eğlendirmektedir. Bu esnada yüzlerce ve belki de binlerce kez klavyenin çeşitli tuşlarına basılmakta ve farenin tuşları tıklanmaktadır.  Basit ve zararsız hareketler gibi görülen bu hareketler görüldüğü kadar masum değildir.  Tekrarlama sıklığı arttıkça yıllar içinde bilek ve dirseklerinizde sonu ameliyata kadar uzanan inanılmaz ağrılar oluşturur. Genellikle çocuklarımızı ekran önünden uzaklaştırmak ve bu tür hasarlardan korumak için uyarırız ama onlar bize “bir şey olmazzzz” derler. Sizin çocukları bilmem ama  benim çocuklarım  bu sözü çok söyler. Bu eylemleri yaparken “bir şey olmasa bile bir şey oluyor”: Yani ağrılar oluyor, uykular kaçıyor, inanılmaz bir tedavi süreci başlıyor.

Mesleğim gereği makine tasarımlarında ve mühendislik hesaplamalarında bilgisayarları sıklıkla kullanırım. Daha doğrusu yaklaşık 15 yıl öncesine kadar tasarım işlemlerinde bilgisayarı, klavye ve fare üçlüsünü çok sık kullanırdım. Hatta, bilgisayar klavyesi ve faresi adeta elime yapışık gibiydi. Zaman içerisinde parmaklarımdan dirseğime kadar uzanan ağrılar sonucunda bitmek bilmeyen tedavi süreçleriyle uğraştım. Fizik tedaviler, kortizonlu iğneler ve sonunda dirseğimden ameliyat olmak zorunda kaldım.  Şimdi de size akıl vermeye kalkacağım! Gel de hocadan akıl al! Ama unutmayın: Hocanın dediğini yap, yaptığını yapma diye güzel bir sözümüz var. Hocanın dediğini yapmakta yarar var 🙂

Bilgisayar ile çalışmalarda dik oturmaya özen göstermeli, kambur oturmaktan sakınılmalıdır. Oturma esnasında dizlerin ve dirseklerin açısı mümkün olduğunca 90 derece olmalı, bel destekli koltukta oturulmalıdır. Hatalı oturuşlar başlangıçta bir problem oluşturmasa da ilerleyen zaman içinde kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına neden olur. Hatalı oturuşlar; boyun fıtığı, boyun düzleşmesi, kamburlaşma ve bel fıtığı gibi sıkıntılı süreçlere neden olabilmektedir. Ama neyse ki tıp ilerlerdi ve bütün bunların cerrahi tedavi yöntemleri var; uzun, ağrılı  ve yorucu tedavi yöntemlerine hazırsanız yukarıda yazdıklarımı görmeyin ve bir şey olmaz deyip geçin.

Aslında bu yazının  konusu bilgisayar faresinin oluşturacağı hasarlar üzerine olmasına rağmen yukarıdaki bilgileri de vermemek olmazdı.

Bilgisayar faresi temel olarak önemli iki rahatsızlık oluşturmaktadır. Bunlardan birincisi; karpal tünel sendromu, diğeri ise tenisçi dirseği olarak bilinen rahatsızlıklardır. Karpal tünel bilekte bulunan median sinirin geçtiği bir kanaldır. Bu kanal boyunca median sinir çeşitli nedenlerden dolayı el bileğinde basıya uğrarsa, sinir sıkışmaları arasında en sık görülen ‘Karpal Tünel’ Sendromu adıyla bilinen bir rahatsızlık oluşmaktadır. Karpal tünel sendromunun tek nedeni bilgisayar çalışmaları değil, bileğin bükülmesine neden olan bir çok çalışma bu rahatsızlığa neden olabilir. Montaj hattı çalışanları, titreşimli makina kullanımı ve benzeri gibi bir çok faktör bu rahatsızlığın oluşumunda etken olabilir. Her bilgisayar faresi kullanan insan karpal tünel sendromu rahatsızlığına maruz kalacak diye de bir kural yok.

Bilgisayar faresinden kaynaklı karpal tünel sendromu  rahatsızlıklarından kaçınmanın yoları da var. Öncelikle bileğin bükülmesini önlemek gerekir. Bunun için bilek destekli fare pedi kullanılması önerilir ve farenin bulunduğu yüzey, dirsek hizasına yakın olmalıdır. Farenin hareketi sırasında bileği zorlayacak ani hareketlerden kaçınmak gerekir. Ayrıca, her saat başı en az 10 dakika bilekleri dinlendirmeli, esnetme-germe hareketleri yapılmalıdır. Bileği düz tutarak parmakları vücuda doğru çekmek (5-10 saniye), Yumruk sıkıp bileği içeriye doğru sıkıp sonra gevşetmek gibi bazı egzersizler yapılabilir.

Serçe parmak hariç diğer parmaklarınızda  gece sizi uykudan uyandıracak kadar ağrılar varsa vakit geçirmeden fizik tedavi veya ortopedi uzmanlarıyla görüşmekte yarar var.

Haftaya: Fare kaynaklı tenişçi dirseği

Ağrısız, sızısız sağlıklı günler dilerim.