EYT ile Kadınların 38 Yaşında Emekliliği Mümkün

Türkiye’de Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemesi, emeklilik yaşını önemli ölçüde düşürerek kadınların 38, erkeklerin ise 43 yaşında emekli olabilmesinin önünü açtı. 3 Mart 2023’te Resmi Gazete’de yayımlanan 7438 sayılı Kanun ile hayata geçen bu düzenleme, 8 Eylül 1999 öncesinde sigorta girişi olanları kapsıyor. Peki, kadınlar nasıl 38 yaşında emekli olabiliyor?

EYT ile Kadınların Erken Emekliliği Nasıl Mümkün?

EYT yasasına göre, kadınların 38 yaşında emekli olabilmesi için şu şartlar gerekiyor:

• Sigorta Başlangıcı: 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olarak çalışmaya başlamış olmak.
• Sigortalılık Süresi: Kadınlar için 20 yıl (erkekler için 25 yıl).
• Prim Gün Sayısı: 5000 ile 5975 arasında değişen kademeli prim gününü tamamlamak.

Örneğin, 18 yaşında (1985 doğumlu bir kadın) 1999 öncesi sigortalı işe başladıysa, 20 yıllık sigortalılık süresini 2003’te doldurmuş oluyor. Eğer bu süre zarfında 5000 prim gününü tamamladıysa, EYT ile yaş şartı aranmadan 38 yaşında emekli olabiliyor. Bu, 1999 öncesi sistemde yaş kriteri olmamasından kaynaklanan bir avantajın, EYT ile yeniden devreye alınmasıyla mümkün hale geldi.

Türkiye’de Emeklilik Yaşı Avrupa’ya Göre Düşük

EYT düzenlemesi sonrası Türkiye’deki ortalama emeklilik yaşı 48’e geriledi. Bu, Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında çarpıcı bir fark yaratıyor:

• Almanya ve İtalya: 66-67
• Fransa ve İngiltere: 65-70
• Rusya: 60-65
• ABD ve Kanada: 65

Avrupa’da emeklilik yaşı genelde 65-70 bandında seyrederken, Türkiye’de EYT ile bu yaşın 38’e kadar inmesi, ülkeyi erken emeklilikte dünya liderlerinden biri yapıyor. Şu ana kadar 2,5 milyon kişi EYT’den faydalanarak emekli oldu ve bu sayının kısa vadede 4,8 milyona ulaşması öngörülüyor.

SGK Verileri ve Ekonomik Dengesizlik

SGK verilerine göre, Avrupa’da dört çalışan bir emeklinin maaşını finanse ederken, Türkiye’de bu oran 1,5 çalışana düşüyor. Bu durum, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliği açısından ciddi bir baskı oluşturuyor. Özellikle Zonguldak, Sinop, Bartın gibi illerde emekli sayısı çalışan nüfusu geçmiş durumda. Bu bölgelerde istihdamın artırılması, ekonomik denge için kritik görünüyor.

EYT’nin Getirdiği Değişim ve Tartışmalar

EYT, milyonlarca kişiye erken emeklilik kapısı açarken, sistem üzerindeki yükü artırdığı için eleştirilere de konu oluyor. Kadınların 38, erkeklerin 43 yaşında emekli olabilmesi, 1999 öncesi sigorta girişi olanlarla sınırlı olsa da, bu düzenleme sonrası sigortalılar arasında “kademe” tartışmaları başladı. Örneğin, 9 Eylül 1999’da sigortalı olan bir kadın, aynı prim ve sigortalılık süresini doldursa bile 58 yaşını beklemek zorunda kalıyor. Bu durum, adalet arayışını gündeme getiriyor.

EYT ile kadınların 38 yaşında emekli olabilmesi, Türkiye’yi Avrupa’dan ayrıştıran bir özellik haline geldi. Ancak bu düşük emeklilik yaşı, iş gücü kaybı ve sosyal güvenlik sistemine ek yük gibi sonuçlar doğuruyor. Önümüzdeki dönemde, bu dengesizliğin giderilmesi için yeni istihdam politikaları ve sistem revizyonları gerekebilir. Şu an için ise EYT, erken emeklilik hayali kuranlar için önemli bir fırsat olmaya devam ediyor.