Çevre dostu üretim modeli

Sinop İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Şahin Değirmen, su ürünleri yetiştiriciliğinde çevre dostu üretim modeli uygulandığını söyledi.

İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Şahin Değirmen, Su Ürünleri Yetiştiricilik Tesisleri hakkında değerlendirmelerde bulundu.

Su ürünleri yetiştiriciliği dünyada en hızlı gelişen sektörlerden biri olduğunu belirten İl Müdürü Şahin Değirmen bu gelişmelere paralel olarak ülkemizde de su ürünleri üretiminin yetiştiricilik yoluyla artırılmasına yönelik önemli gelişmeler sağlandığını ve bölgesinde lider ülke konumuna kadar yükseldiğini ifade etti.

Değirmen; “Dünya Gıda Örgütü (FAO) tahminlerine göre; bugün yaklaşık 7,6 milyar olan dünya nüfusunun, 2050 yılında yaklaşık 10 milyara ulaşacağı bildirilmektedir. Aynı zamanda bu nüfus artışı yanında, ülkelerin ve insanların yaşam standartları da yükselmektedir. Gerek artan nüfusun, gerekse yaşam standardının iyileşmesi sonucu, hayvansal proteine olan ihtiyacın, en az iki katı artacağı yönünde bilim insanlarının öngörüleri bulunmaktadır. Uzmanlar, artan bu sağlıklı ve kaliteli besin ihtiyacının önemli bir kısmının su ürünleri üretiminden karşılanacağını belirtmektedirler. Su ürünleri yetiştiriciliği dünyada en hızlı gelişen sektörlerden biri olup, bu gelişmelere paralel olarak ülkemizde de su ürünleri üretiminin yetiştiricilik yoluyla artırılmasına yönelik önemli gelişmeler sağlanmış ve bölgesinde lider ülke konumuna kadar yükselmiştir. Bakanlığımızca verilen destekler ve teknolojik gelişmeler sayesinde bir taraftan üretim artarken diğer taraftan da tesislerin modernize edilmesiyle çevre dostu üretim modeline geçilmiştir. 2002 yılında bin 245 olan yetiştiricilik tesis sayısı yüzde 87 artışla 2 bin 326’ya ulaşmıştır. Böylece, su ürünleri yetiştiricilik üretimi de 2002 yılında 61 bin ton iken, 2016 yılında yüzde 315 artarak 253 bin tona, aynı zamanda yetiştiriciliğin toplam su ürünleri üretimi içindeki payı 2002 yılında yüzde 9 iken,  2016 yılında yüzde 43’e yükselmiştir” dedi.

SU ÜRÜNLERİ İHRACATIMIZ YÜKSELDİ

Üretimde yaşanan bu gelişmelere paralel olarak su ürünleri ihracatında büyük gelişmeler yaşandığının altını çizen İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Şahin Değirmen, su ürünleri ihracatının yüzde 75’ini balık çiftliklerinde üretilen balıkların oluşturduğunu belirtti. Değirmen; “Üretimde yaşanan bu gelişmelere paralel olarak su ürünleri ihracatımız da, 2002 yılında 27 bin tondan, 2016 yılında 145 bin tona, değer olarak ise 97 milyon dolardan, yaklaşık 800 milyon dolara yükselmiştir. Başta AB ülkeleri olmak üzere aralarında Japonya, ABD, Rusya ve Kore gibi ülkelerinde yer aldığı 80 ülkeye 145 bin ton balık ihracatı gerçekleştirilmiştir. İhracatımızın yaklaşık yüzde 75’ini balık çiftliklerimizde üretilen balıklarımız oluşturmaktadır.  Ayrıca, ürünlerimizin kalite, lezzet ve yüksek standartlara sahip olması nedeniyle yetiştiricilik ürünlerimiz dünya pazarlarında da aranır hale gelmiştir. Öyle ki, ülkemizde üretim yapan iki farklı firmanın yetiştirdiği çipura ve levrek balıkları dünyanın en kaliteli balıkları seçilmiştir (ITQI 2017)” dedi.

UYGUN GÖRÜLEN YERLERE YAPILAN BAŞVURULAR DEĞERLENDİRMEYE ALINDI

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ilgili yazısı çerçevesinde Trabzon Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün (SÜMEA) sahada gerçekleştirdiği çalışma raporuna istinaden denizde ağ kafeslerde su ürünleri yetiştiricilik taleplerinin SÜMEA’nın raporda belirttiği alanlar için alınmaya başlandığını kaydeden İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Şahin Değirmen, tüm alanların üretime başlaması halinde toplam kapasite yılda 31 bin 580 ton olacağını ifade etti. Değirmen; “Bakanlığımızın 22.11.2012 tarihli yazıları ile Trabzon Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğünün (SÜMEA) sahada gerçekleştirdiği çalışma raporuna istinaden denizde ağ kafeslerde su ürünleri yetiştiricilik taleplerinin SÜMEA’nın raporda belirttiği I Potansiyel (Demirciköyü- Gerze açıkları) ve II. Potansiyel (Gerze – Dikmen açıkları) alanları uygun bularak, belirlenen koordinatlar içerisinde, Su Ürünleri Yetiştiricilik Yönetmeliği ve 2006/1 nolu Su Ürünleri Uygulama Esasları Genelgesi doğrultusunda işlemlerin yürütülmesi İl Müdürlüğümüze iletilmiştir. İlgi emir yazı gereği, İl Müdürlüğümüzce başvurular işleme alınmıştır. 2012 yılında 36 adet başvuru gerçekleşmiş, ancak 6 tanesi işlemleri devam ettirmiş, 2014 yılında çoğu firma başvurudan vazgeçmiştir. 2016-2017 yıllarında tekrar artan başvuru talepleri 2017 yılı başlarında değerlendirilerek ilgi mevzuatlar doğrultusunda işleme alınmıştır. I. Potansiyel alanda 17 adet başvuru, II. Potansiyel alanda 14 adet başvuru olup toplamda 31 adet başvuru mevcuttur. 9 başvuruya ait proje onaylanarak su kiralamaları yapılmıştır. Bir adedi Sinop Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesine ait uygulama ve araştırma sahasıdır. Diğer başvurular projelerini hazırlama aşamasında olup, tüm alanlar üretime başladığı zaman toplam kapasite 31 580 ton/yıl olacaktır” diye konuştu. Ülkemizde su ürünleri yetiştiriciliği ve turizm konusunda birinci sırada Muğla ili yer almaktadır. Muğla ilindeki su ürünleri yetiştiriciliği 1990’lardan beri yapılmaktadır ve günümüzde 89 bin tonluk kapasiteye ulaşılmıştır. Ağ kafeslerde su ürünleri yetiştiriciliği yapılması Muğla ilinin turizm şehri olmasını engellememiştir. Çünkü teknolojik gelişmeler sayesinde bir taraftan üretim artarken diğer taraftan da tesislerin modernize edilmesiyle çevre dostu üretim modeline geçilmiştir. Aynı zamanda yemleme de FCR (Yemin sindirilme oranı) değeri yüksek yemler kullanılması, pahalı bir gider olan yemin daha bilinçli harcanması da önemli bir faktördür.

 İZİN ALMADAN HİÇBİR TESİS KURULAMAZ

Bazı basın yayın organlarında bu kafeslerin izinsiz bir şekilde kurulduğu gibi kamuoyunu yanıltıcı haberlerin çıktığına dikkat çeken İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Şahin Değirmen, izinsiz hiçbir tesisin kurulmasının mümkün olmadığını söyledi. Değirmen; “Basında bazı mecralardan yasal ve bilimsel dayanağı olmayan kamuoyunu ve halkımızı yanıltıcı beyanlar verilmektedir. Denizlerimiz hazine malıdır. İzinsiz hiçbir tesisin kurulması mümkün değildir. Kanunen de ciddi cezaları bulunmaktadır. İlimizde Yetiştiricilik alanları açılmadan önce Araştırma Enstitüsü tarafından saha çalışması yapılmış, bu çalışmalarda ilgili mevzuatlar, yetiştiricilik kriterleri ve çevre hususu özellikle göz önünde bulundurulmuştur. Sinop’ta projesi onaylanan ve faaliyete başlayan 3 adet (toplam fiili üretim 1716 ton/yıl) tesis bulunmaktadır. Tesislere ait Bakanlığımız tarafından “Yetiştiricilik Belgesi” tanzim edilmiştir. Projesi onaylanan her bir tesisin dosyasında, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’ndan yetiştiricilik talebi uygun bulunduğuna dair uygun görüş yazısı, “CED Yönetmeliğine göre sakınca olup olmadığını gösterir belge” yer almaktadır” dedi.

İLİMİZDEKİ TESİSLERDE KİLOGRAM ÜSTÜ ALABALIK YETİŞTİRİLECEK

Sinop’ta faaliyet gösteren tesislerde kilogram üstü alabalık yetiştiriciliği yapılacağının altını çizen İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Şahin Değirmen, denizde ağ kafeslerde yıllık planlanan üretim süresi 6 ay olduğunu ifade etti. Değirmen; “İlimizde faaliyete başlayan bu tesislerde kilogram üstü Alabalık yetiştiriciliği yapılmaktadır. Üretimde 1 kg.’lık balıklar Kasım ayı ortalarında kafeslere atılacak olup, 3,5 kg ağırlığında Mayıs ayında hasat edilecektir. Denizde ağ kafeslerde yıllık planlanan üretim süresi 6 aydır. İlimizde turizmin yoğun olduğu aylarda üretim olmayacaktır. I.Potansiyel alan Demirciköyü açıklarında başlamakta olup, Gerze Oğuzlar Petrol açıklarında son bulmakta, II. Potansiyel alan ise Gerze Yenikent Töngel mevki açıklarında başlayıp Samsun Yakakent’e bir kilometre mesafe kala son bulmaktadır. Tesislerin kurulduğu alanlarda yerleşim birimi, sit alanları turistlik koylar, plajlar yer almamaktadır. Ağ kafeslerde yetiştiricilik alanları balıklara yaşama alanı oluşturacaktır (koruma alanı). Özellikle ege denizinde yetiştiricilik alanları sayesinde geleneksel kıyı balıkçılığının tekrar canlanması sağlamıştır. Kirli bir ortamda balık zaten yaşayamaz, yetiştiriciliği yapılan bu balıklar yurt dışına çoğunlukla ihracat edilecek olup, bu ülkelere ait firmalar tarafından da bu balıkların et kalitesi ve yaşam ortamları üretimin her halkasında sıkı bir kontrolden geçecektir diye konuştu.

150 MİLYON DOLAR İHRACAT VE 1000 KİŞİYE İSTİHDAM SAĞLANACAK

Başvuruların tamamen faaliyete başlaması durumunda 150 milyon dolar ihracat ve 1000 kişiye istihdam sağlanacağını belirten İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Şahin Değirmen; “Milyonlarca dolar vererek ithal ettiğimiz Norveç Somonunun yerini alan Alabalıklar yurt içinde sürdürülebilir yetiştiriciliğin yapılması sayesinde balıkçılık endüstrimiz, Halkımız, Bölgemiz ve Ülke ekonomimiz için güzel bir fırsattır. Sürdürülebilir su ürünleri, temiz çevre ve kaliteli ürün temin için Bakanlığımızca her türlü takip yapılmakta olup, süreklilik arz edecektir” dedi.