Gazeteler ve gazeteciler acil önlemler bekliyor

Sinop 15 Eylül Gazeteciler Cemiyeti’nin de üyesi olduğu Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu Genel Başkanı Nuri Kolaylı, döviz kurlarındaki olağandışı artışla başlayan süreçte gazetelerin ve bu gazetelerde çalışan on binlerce basın çalışanının ekonomik açıdan zor bir döneme girdiğini söyledi.

Yazılı bir açıklama yaparak basın sektöründe yaşanan sorunlar ile çözüm önerilerini gündeme getiren TGK Genel Başkanı Nuri Kolaylı, sektörün sorunlarının acil çözüm beklediğine dikkat çekti. Türkiye genelinde faaliyet gösteren 8 gazeteciler federasyonu ile 90 gazeteciler cemiyetine üye yaklaşık 20 bin basın çalışanını temsilen Nuri Kolaylı tarafından yapılan yazılı açıklamada şu görüşlere yer verildi: “Anadolu’nun dört bir yanında fedakârca görev yapan gazeteciler ve bu gazetecilerin çalıştığı gazeteler, son dönemde yaşanan ekonomik gelişmelerden büyük oranda zarar gördü. Gazetelerinin en temel girdisi olan gazete kâğıdında dışa bağımlı olmamız ve döviz kurlarında yaşanan olağan dışı yükseliş, basın kuruluşlarını ve çalışanlarını, gerekli önlemler kısa sürede alınmazsa iş yapamaz hale getirebilir.

Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu olarak bu önemli süreçte sorunları ve çözüm önerilerimizi ortaya koyarak, işbirliği içinde krizden çıkma ve meslektaşlarımız ile çalıştıkları kurumları koruma yönünde elimizi taşın altına koyma kararlılığını taşıyoruz.

GİRDİLERDEKİ ARTIŞ
Gazetelerin gider kaleminde ilk sırayı alan gazete kâğıdı, gerek ithal edilmesi, gerekse ağır vergiler nedeniyle adeta el yakar hale gelmiştir. 2016 yılı Aralık ayında 665 ABD doları (2 bin 300 TL) olan 3. hamur 45 gr gazete kâğıdının fiyatı, 31 Ağustos 2018 tarihi itibariyle 840 ABD dolarına (5 bin 500 TL) yükselmiş, TL bazında yaklaşık yüzde 130 artmıştır. Gazete kağıdının yanı sıra mürekkep ve kalıp gibi girdilerde de büyük artışlar yaşanmaktadır. SEKA’nın özelleştirilmesinin ardından döviz kurlarının her artışından direk etkilenen gazete kâğıdı fiyatları, dijitalleşmenin de baskısıyla basın kuruluşlarının bir bir kapanmalarına yol açmaktadır. Bu konuda gerekli önlemler zaman geçirilmeden uygulamaya konmazsa, kapanan gazete sayısı katlanarak artacak, birçok meslektaşımız işsiz kalacaktır.

KREDİ DESTEĞİ
Basın kuruluşlarının günümüzde yaşadığı en büyük sorun gelir gider dengesinin bozulmasıdır. Bu nedenle basın kuruluşlarına acil nakit ihtiyaçlarını karşılamak üzere kamu ve özel bankalar ile Hazine, KOSGEB ve Kalkınma Ajansları aracılığıyla uygun koşullarda kredi desteği verilmelidir. Özel teşvik paketleri hazırlanarak sağlanacak destek, basın kuruluşlarının teknolojik gelişimi ve yatırım ihtiyaçları da göz önüne alınarak uzun vadeli olmalı ve sektörde istihdamı desteklemelidir.
VERGİ VE SİGORTA İNDİRİMİ
Gazetelerin ekonomik krizden etkilenmemeleri ve oluşacak hasarı en az hasarla atlatmaları için vergi ve sigorta primlerinde indirime gidilmesi gerekmektedir. Özellikle basın sektöründe istihdamın desteklenmesi amacıyla vergi ve sigorta primi yapılandırmasına ivedilikle gidilmeli, ardından da yasal düzenleme ile vergi ve sigorta primlerinde indirim yapılmalıdır. Reklamlar ile Resmi İlanlara uygulanan yüzde 18 katma değer vergisi yüzde 1’e düşürülmelidir. Aynı kapsamda, gazetelerin ithal etmek zorunda olduğu gazete kâğıdı, gazete mürekkebi ve kalıp gibi ürünlerin gümrük vergilerinden gazeteler muaf olmalıdır.
BASIN İLAN KURUMU
Basın İlan Kurumu, basının sürekliliği ve basın sektöründeki istihdamın en üst düzeyde sağlanmasında yaşamsal önem taşımaktadır. Döviz kurlarındaki artıştan kaynaklanan sorunların neden olduğu tahribatın önlenmesi için, Basın İlan Kurumu ilan fiyat tarifesinde çok acil iyileştirme yapılmalı, ayrıca kurum tarafından İstanbul, Ankara ve İzmir gazetelerine verilen kredinin yasal değişiklik yapılmak suretiyle Türkiye’deki diğer gazetelere de verilmesi sağlanmalıdır. Ekonomik sıkıntı içindeki meslektaşlarımıza verilen maddi kredi desteği de, mevcut uygulamanın yanı sıra basın kartı sahibi tüm meslektaşlarımıza yaygınlaştırılmalı ve arttırılmalıdır.
KURUMSAL YAPILANMA
Gazetecilik mesleğini ve bu mesleği kimlerin yapabileceğini düzenleyen “Basın Birliği Yasası”, teknolojik gelişmeler de göz önüne alınarak günümüz koşullarına uygun olarak çıkarılmasıdır. Bunun yapılabilmesi ancak gazetecilerin örgütleri aracılığıyla tartışmalarına ve karşılaşılabilecek sorunların çözümü için ortak görüş oluşturmalarına bağlıdır. Bu kapsamda siyasetçiler, bürokratlar, hukukçular ve Türkiye Gazeteciler Konfederasyonu ile diğer basın meslek kuruluşlarının katılımıyla çalışma grupları oluşturularak kanun teklifi hazırlanmalı ve Basın Birliği Yasası ülkemize kazandırılmalıdır.

İNTERNET BASINI / YASASI
Teknolojinin hızla gelişimi ve internet ağının hemen hemen her noktaya ulaşması ile birlikte, internet haberciliği büyük bir gelişim göstermiştir. Sektörde istihdam sağlayan, gerçek anlamda habercilik yapan ve kurumsallaşan internet haber siteleri kaynak bulunarak desteklenmelidir. Bu kurumlarda habercilik yapan meslektaşlarımız da yeni düzenleme yapılarak gazeteci sayılmalıdır.

TELEVİZYON YAYINCILIĞI
Türkiye genelinde yerel, bölgesel ve yaygın yayın yapan televizyon kanallarının ortak sıkıntısı Türksat’a ödenen yayın ücretleri, RTÜK’e ödenen ücretler gibi diğer yayın mecralarında olmayan ücretlendirmelerdir. Yaygın, bölgesel ve yerel yayın yapan televizyon kanalları büyük bir borç yükü altında kalmıştır. Bu kuruluşlar gazeteler gibi desteklenmedir. Ayrıca RTÜK Yasası günümüz koşullarına göre yeniden ele alınmalıdır.”