Kolunda Aşı İzi Olanlar Dikkat! Araştırmalardan Çıkan Çarpıcı Sonuçlar

Hepimizin kolunda o tanıdık iz var: Çiçek aşısı.

Yıllar önce rutin olarak uygulanan bu aşı, şimdi yeniden gündemde. Son araştırmalar, çiçek aşısının maymun çiçeği virüsüne (Mpox) karşı yüzde 85 oranında koruma sağladığını ortaya koydu. Bu çarpıcı bulgu, özellikle Mpox’un Afrika’da hızla yayıldığı ve Avrupa’da ilk kez İsveç’te tespit edildiği bir dönemde büyük bir umut ışığı oldu. Peki, bu izin gerçek anlamı neymiş ve Mpox nedir? İşte detaylar…

Araştırmalar Ne Diyor?

Uzmanlar, çiçek aşısının maymun çiçeği virüsüne karşı yüksek bir koruma sunduğunu doğruladı. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Mpox’un küresel yayılımını “acil durum” ilan ederken, çiçek aşısının bu hastalığın kontrol altına alınmasında kilit bir rol oynayabileceğini belirtti. Araştırmalar, geçmişte çiçek aşısı olmuş bireylerin, Mpox’a yakalanma riskinin %85 oranında azaldığını gösteriyor. Bu oran, özellikle virüsün Afrika’daki hızlı yayılımı ve Avrupa’ya sıçraması göz önüne alındığında kritik bir öneme sahip.

Mpox (Maymun Çiçeği) Virüsü Nedir?

Mpox, Poxviridae ailesine ait bir virüs türü ve Orthopoxvirus cinsinde yer alıyor. Çiçek hastalığına neden olan Variola virüsü ile aynı aileden gelen Mpox, Camelpox ve Cowpox gibi diğer zoonotik virüslerle de akraba. Ancak Variola virüsü, 1980’de dünya çapında uygulanan başarılı aşı kampanyalarıyla yok edilmişken, Mpox özellikle Orta ve Batı Afrika’nın tropikal orman bölgelerinde endemik olarak kalmaya devam etti. Son dönemde ise virüs, Afrika sınırlarını aşarak global bir tehdit haline geldi. Avrupa’daki ilk vaka, 15 Ağustos 2024’te İsveç’te tespit edildi ve bu durum, WHO’yu alarma geçirdi.

Çiçek Aşısı Neden Etkili?

Çiçek aşısı, geçmişte Variola virüsünü ortadan kaldırmak için geliştirilmişti. Ancak aynı aileden gelen Mpox’a karşı da çapraz bağışıklık sağladığı ortaya çıktı. Kolunda bu aşı izini taşıyanlar, genellikle 1980 öncesi doğumlular ve o dönemde rutin aşılama programına katılanlar. Uzmanlar, bu aşının Mpox’un yayılmasını önlemede önemli bir avantaj sunduğunu ifade ediyor.

Mpox’un Yayılımı ve Tehlikesi

Maymun çiçeği, ilk olarak Afrika’da hayvanlardan insanlara bulaşan bir hastalık olarak biliniyordu. Ancak son dönemde insan-insan temasıyla da yayıldığı gözlemlendi. Belirtileri arasında yüksek ateş, deri döküntüleri ve lenf nodu şişmesi yer alıyor. Hastalık genellikle hafif seyretse de, bağışıklığı zayıf kişilerde ciddi komplikasyonlara yol açabiliyor. WHO’nun küresel acil durum ilanı, virüsün kontrol altına alınması için uluslararası iş birliğini zorunlu kılıyor.

Kolunda İz Olanlar Ne Yapmalı?

Eğer kolunuzda çiçek aşısı izi varsa, bu araştırmalara göre Mpox’a karşı önemli bir koruma avantajınız olabilir. Ancak uzmanlar, yine de temel hijyen kurallarına dikkat edilmesi ve şüpheli durumlarda sağlık kuruluşlarına başvurulması gerektiğini vurguluyor. Çiçek aşısı olmayan genç nesiller için ise Mpox’a karşı yeni aşı çalışmaları hız kazanmış durumda.

Kolumuzdaki o küçük iz, bir zamanlar çiçek hastalığını yenen bir zaferin simgesiydi. Şimdi ise maymun çiçeği gibi yeni bir tehdide karşı beklenmedik bir kalkan olduğu ortaya çıktı. Bilim dünyası, bu eski aşıyı modern bir mücadelede yeniden değerlendirirken, kolunda iz taşıyanlar için bu haber bir rahatlama kaynağı olabilir. Yine de virüsün yayılımını durdurmak için küresel çapta önlemler alınmaya devam ediyor. Gözler, WHO’nun ve sağlık otoritelerinin adımlarında!

kaynak:saglikliturkiye.org