Lozan Barış Antlaşması Her Zamankinden daha güncel
65 yıl sonra…
65 yıl sonra ilk kez Türkiye Cumhurbaşkanı resmi bir ziyaret için Yunanistan’a gitti. Cumhurbaşkanı resmi bir ziyaret için Yunanistan’a gitti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Yunan mevkidaşı Prokopis Pavlopulas ile ortak basın toplantısında “Lozan” tartışması gündemimize girdi… Erdoğan “Lozan Antlaşması’nın “Güncellenmesi” gerektiği görüşü üzerine , Pavlopulos’un yanıtı “Antlaşmayı gözden geçirme yada değiştirme gibi bir kavramı kullanmıyoruz” oldu. Başbakan Çipros “Lozan gündemimizde değil” dedi.
Cumhuriyet tarihimizin en önemli dönüm noktalarından biri olan Lozan Barış Antlaşması 24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre’nin Lozan kentinde imzalanmış olup, imzalanan bu antlaşmayla bütün dünya, İstiklal Savaşı’nı zaferle sonuçlandıran Türkiye’yi tam bağımsız bir ülke olarak tanıdığını kabul ve ilan etmiştir. Lozan Antlaşması TBMM hükümetinden Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne ulaşmanın yolunu açmış, uluslar arası varlığı kabul edilmiş ve ulusal sınırları belirlenmiştir.
Büyük kurtarıcı Gazi Mustafa Kemal Atatürk Nutuk’ta; “Saygıdeğer Efendiler, Lozan Barış Antlaşması’ndaki hükümleri öteki barış teklifleriyle karşılaştırmanın yersiz olduğu düşüncesindeyim. Bu antlaşma, Türk milletine karşı, yüzyıllardan beri hazırlanmış ve Sevres Antlaşması ile tamamlandığı sanılmış büyük suikastın sonuçsuz kaldığını bildirir bir belgedir. Osmanlı tarihinde benzeri görülmemiş bir siyas, zafer eseridir.” Sözüyle hem tarih yaratıcısı hemde tarih yazıcısı olarak Lozan zaferini gölgelemeye çalışanlara ders niteliğinde ilk ağızdan söylemiştir.
Lozan Barış Antlaşması’nın önemi ve sonuçları; Yeni kurulan Türk Devleti, Lozan Barış Konferansında eşit ve adil şekilde dinlenilmiş ve sonuçları çözüme kavuşturulmuştur. Osmanlı Devleti Hukuki anlamda sona ermiş ve yerini yeni kurulan “Türkiye Cumhuriyeti Devleti” almıştır. Avrupalıların Türkleri; Anadolu ve Avrupa’dan atma amaçları tamamen sona ermiştir. Ermeni Devletinin kurulması fikri tamamen reddedilmiştir. Türkiye dış politikalarda tavrını belirginleştirmiş ve antlaşmaya ait esaslar taraflarca belirlenmiştir. Türk Milleti” Misak-ı Milli”yi kısmen gerçekleştirmiştir. Kapitülasyonlar tamamen kaldırılmış ve Türkiye Cumhuriyeti ekonomik özgürlüğü kazanmıştır. Türk milletinin bağımsızlığını yok eden Mondoros ve Sevr Antlaşma ile Türk Devleti’nin bağımsızlığı resmen kabul edilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti antlaşma koşullarına bağlı olarak devletlerin boyunduruğuna girmemiş ve hiçbir ülkeye savaş tazminatı ödememiştir. Lozan Antlaşmasının imzalanmasından sonra itilaf Devletlerinin son birlikleri 2 Ekim 1923’de işgalleri altında bulunan İstanbul’dan Dolmabahçe önündeki Türk bayrağını ve Türk askerlerini selamlayarak ayrılmışlardır.
Lozan Türkiye Cumhuriyeti’nin (Doğmakta olan) Birinci Dünya Savaşı’nın galip devletleri İngiltere ve Fransa’ya karşı kendisini kabul ettirmesidir. Gazi Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşlarının, bu gücü arkasına alarak hareket ederek kahramanca müzakereyi sonucu alan İsmet Paşa’nın ortaya koyduğu bir anıttır. Lozan, bizim tapu senedimizdir. Lozan kanla yazılmıştır. Savaş meydanlarındaki zaferlerin siyasal zemindeki tescilidir. Emperyalist batıya ve işbirlikçisi Yunanistan’a diz çöktürmenin onları hizaya getirmenin adıdır. Onun içinde Lozan güncellenemez… Sevr paçavrasını imzalayanlardan söz etmeyenler Lozan’ı yenilgi olarak tanımlıyorlar. Lozan antlaşması her zamankinden daha günceldir. Bu tarihi antlaşmayı bize armağan eden Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve İsmet İnönü başta olmak üzere kahramanlarımızı bir kez daha saygı ve minnetle anıyoruz.